OTANTİK ŞİİR’İN

GEREK OTANTİK DANS

VE GEREKSE

“ÖRTÜK DÜZEN(IMPLICIT ORDER: GAYB ÂLEMİ)”

&

“AÇIK DÜZEN(EXPLICIT ORDER: ŞEHÂDET ÂLEMİ)”

İLE OLAN

RÖLASYONEL-KORELASYONEL(İLİŞKİSEL-BAĞINTISAL) ENTERAKSİYONU(KARŞILIKLI ETKİLEŞİMİ)!

[OTANTİK ŞİİR İLHAM EŞLİĞİNDE BİR ‘ÇEVİRİ’ VE/VEYA ‘İNDİRGEME’ PROSESİDİR!

NÂM-I DİĞER

RASYONEL TERMİNOLOJİNİN EMOSYONEL DIŞA VURUMU!]

     Daha dün 08.01.2021 tarihinde, “facebook” anasayfamdaki bir şiir ‘post’uma, saygıdeğer bir dost(bir okur) Mehmet Mamger Yücel, şöyle bir yorum düşmüş…

     O Dost(Okur)un Yorumu: “Kalemin özgün… ‘Bu kalemin şiiri de özgündür’, diyordum; yanılmamıșım! ‘RASYONEL(AKILCI) TERMİNOLOJİ DUYGU DÜNYASINA TIRMANIYOR, DEM DEM…!’ Bu ce-nahta yaygın değil; kıymetli buldum! Ve ‘FİNAL, HER ŞEYİ ALIP, YİNE ESKİ KANCAYA TAKI-YOR’; ‘DONDURAN FİNAL’ seviyorum, ben...!”⁽¹⁾

     Yanıtım: Teşekkür ederim, böylesi yorumları haketmiyorum aslında... Bu, “şiirimsi” karalamalarım...! Zira “otantik şiir, ilham eşliğinde bir ‘çeviri’, ve/veya bir ‘indirgeme(redüksiyon)’ prosesi(süreci-işlemi)”dir! Di-ğer bir ifadeyle, “sağ lob’un sol lob’la enteraksiyonu(etkileşimi)”, sizin de dikkat çektiğiniz gibi “rasyonel ter-minolojinin emosyonel(duygusal) dışa vurumu”dur, kim bilir...!?

     Bir otantik şiir inşâsında günyüzüne çıkanlar, birer “duygu dökümantasyonları” ve/veya “duygu döküm-leri” değil, bilakis “duygu sökümleri”dir! Hem de o beliren “duygu sökümleri”, birer “içsel kıvam”dadırlar!

     “Otantik bir şâir-ozan şiir yazmaz; şiir ona kendini yazdırır”…! Bir şiir ki cesur, dürüst, alabildiğine tut-kulu…! Ve “doludizgin bir hayat”ın, olabildiğince çeşitli “otantik okumalar” eşliğinde gerçekleşen bu proses-teki, o “otantik şiirin yolu” da, bir “şiir gibi, şiir tatında yaşamak”tan geçer; olabildiğince tüm yaşanmış-lıklar…! 

    Demem o ki “otantik şâir, şiire gitmeden şiir hep ona gelir”…! Buna karşın, “güdük yaşamlar ve ruhlar-dan, olsa olsa güdük şiirler çıkar”…! Değil mi ki şu makûs coğrafyada, çer-çöp yazsanız beğenilir-alkışlanır! Hatta ne kadar derinliksiz, ne kadar “ajitatif(körükleyici, sarsıcı, çırpıntısal, duygu sömürücü, kışkırtıcı)” ve ne kadar düz; o oranda da beğeni-alkış alırsınız! Gel-gör ki o beğenilen-alkış alan şey, bir “otantik şiir” midir!?

     “Şiir iklimi” diye bir şey var, bunu “mevsimler”e benzetebiliriz. O iklime girdiğinizde yazmadan duramazsı-nız, çıktığınızda da, isteseniz de giremezsiniz! İlk oluş hâli de ilginçtir; genelde “yürürken” daha çok “ansızın düşer”, bu bir “mısralık” da olabilir bir “kıt’alık”, bir “beyitlik”te...! Ardından gelecekler de bu ilk gelene tâbî olarak şekil almak durumundadırlar; dışına çıktığınızda zorlanırsınız! Sadece “iklim” değil, buradan bir “doğal akış(écoulement naturel)”ın olduğunu da anlamış oluyorum en azından ben...! Şiir “tahrik” isteyen de bir şey…! Bu soyut veya somut olabilir; baktığınız, okuduğunuz, düşündüğünüz bir şey de size “ilk hareket(le premier acte)”i sağlayabilir. Tabi, şiir sözcüklerle-kelimelerle yazıldığına göre, her hâyalinize karşılık gelecek bir kelimeniz de olmalı…! Bunu da sağlayacak şey “doludizgin bir hayat”ın, olabildiğince çeşitli “otantik oku-ma”larından geçiyor. Şiirde “gebe kelimeler”i kullanmak, daima “şiirin seyyâliyeti(akıcılığı)” açısından önem-lidir. “Ben şiirin biraz ‘savrulmak’ olduğunu benimseyenlerdenim!” Yani, “imgenin yarattığı gerilimin bo-yutları” demek, daha doğru…! Kuşkusuz, “müteharrik güç dugudan gelir; kalıplara dökmek, biçimlendir-mek bilgi işi...!⁽²⁾

     Dahası, “şiir ilham eşliğinde bir his ve aynı zamanda bir tür bilinçtir de”…! Bir bilinç ki o “bilinci çöze-bilene aşk olsun!” Zira “malum(!) bilinç”; “TEMEL(GROUND)”den tüm entite için (buna insan da dahil) bir “armağan” olup, önce “ÖRTÜK DÜZEN(IMPLICIT ORDER: GAYB ÂLEMİ)”e, derken “AÇIK DÜZEN (EXPLICIT ORDER: ŞEHÂDET ÂLEMİ)”e çıkan, her ne kadar “inceltilmiş-latif bir madde” gibi dursa da yineliyorum, “o bilinci çözebilene aşk olsun”…!

     Yine, zira o bilinç; sendeyken yani sende-beyninde iken “parçacık(partikül)”, senden ayrıldığında da(tüm “örtük-açık düzenler”i gezinerek), tekrar sana dönene dek, “dalga(cık)[undulation-vague(dalgalanma-dalga)]” özelliği gösterir! İşin burası da, ayrı bir “transandantal[mute‘âl: absülü (mutlak) aşkın] fenomen(görüngü: sıradışı olay)”dir!

     Harikadır; dediğiniz gibi, otantik bir şiirde “final, her şeyi alır, yine eski kancaya takıverir”…! Evet, bu tür otantik şiirlerdeki “donduran final”ler, “otantik dans”taki gibidir; “kendi içinde dönenir” derken, “sarmal”-lanarak yine, “kendi içine katlanır(folding)” ve başa döner, “açılır(unfolding)”, ama “donmuş (olarak) final”-lenir”…!

     Hâsılı, “kompakt(özlüce)” bir formdaki ifadeyle, “Otantik Dans=Otantik Şiir İlişkisi”dir, bu…! Sanırım, bu da şuradan ilhamını almış olmalı…! Yukarıda kısaca adını andığım “örtük düzen” ile “açık düzen” arasın-daki “rölasyonel-korelasyonel enteraksiyon(ilişkisel-bağıntısal etkileşim)”; işleyiş orada da böyle...!

     Bu, biliniz ki müthiş bir “transandantal fenomen”dir; tabi, otantik olarak anlayıp-kavrayarak idrak edebilen, künhüne vâkıf olabilenler için…!

     ⁽¹⁾ Bkz. YÜCEL, Mehmet Mamger; 08.01.2021 tarihli Zeki Coşkunsu’nun “facebook” paylaşım yazısına düşülen yorum(not),  https://www.facebook.com/zeki.coskunsu/posts/10158649817529564?comment_id.(Erişim Tarihi: 08.01.2021).

     ⁽²⁾ Bkz.YAZICI, Hayrettin; 10.01.2021 tarihli Zeki Coşkunsu’nun “facebook”taki “Antikacı(Düşünce)” adlı sitedeki paylaşım yazısına düşülen yorum(not),  https://www.facebook.com/zeki.coskunsu/posts/10158649817529564? comment_id. (Erişim Tarihi: 10.01.2021).

     Zeki Coşkunsu