ERKEN(-ERGİNLİK ÖNCESİ) YAŞTA ÖLMEK!

ERKEN(-ERGİNLİK ÖNCESİ) YAŞTA DELİRMEK!

ERKEN YAŞTA ERGENLİKTEN KURTULUP ERGİN OLMAK!

ÜÇ SEÇENEKTEN HANGİSİ SİZE UYAR?

“Yaşamı seçmedik,

Ona maruz kaldık; şaşkınız!”⁽¹⁾

(Dücane Cündioğlu)

 “Maddî yaşam bir derttir ve yalandır.

Bu yüzden

Maddî yaşamın yok edilmesi

Bir mutluluktur

Ve biz bunu dilemeliyiz!”⁽²⁾

(Sokrates)

 “Yaşam,

Olması gereken bir şeydir,

Ama bir derttir;

Hiçliğe geçiş ise

Yaşamdaki tek mutluluktur!”⁽³⁾

(Arthur Schopenhauer)

 “Istırabın, acının,

Güçten düşmenin, ihtiyarlığın

Ve ölümün

Kaçınılmazlığının bilinciyle yaşanmaz!

İnsan kendini yaşamdan,

Yaşamın her imkânından

Kurtarmak zorundadır!”⁽⁴⁾

(Gotama Buda)

     “Spinoza 44 yaşında ölmüş, Nietzsche 44 yaşında delirmiş; ben yolumu 44 yaşından sonra buldum!” der, başta dil, tarih, edebiyat, felsefe ve sosyoloji olmak üzere sosyal bilimlerin birçok alanında araştırma yapmış ve yazılar kaleme almış bir otantik düşün insanı, ünlü Türk yazar, çevirmen ve düşünür, Hüseyin Cemil Meriç (1916-1987)…

     Peki, bu “üç seçenek”ten hangisi sizlere uygun düşer?

     Kendi adıma yanıtım: “Yolunu 44 yaşından sonra bulanlar” için bu onların “ergin olmama durumundan bir kurtuluş miladı”dır! Siz de o mîlâttaysanız, mîlâdınız hayırlı, “HAKİKAT YOLCULUĞU”nuzun önüyse daimi açık olsun. “Üçüncü seçenek” bana uygun düşüyor; zira ne, erkenden ölelim ve ne de, erkenden delire-lim...! Evet, evet “kırkı”ndan sonra mîlâd bana uyar! Değil mi ki “duraklar”ı [-ki bu duraklar, “yatay(horizon-tal) sefer durakları”dır!-] bir bir geçenler artık “duraksız bir yolculuk”a [-ki bu duraksız yolculuk artık, diğe-rininin aksine yatay değil, “dikey(vertical) sefer” yönelimli ve/veya evrimlidir-] başlar! Ve...derken, “ontik-otonom olan inanç-din-dogma” fazını geçenler, “HAKİKAT YOLCULUĞU”na başlar. Bu ise “sonsuz bir yolculuk ve bir süreç”tir!

     Son tahlilde, yazımızı “aydınlanmanın parolası” olan şu “motto” ile İngiliz ünlü evrenbilimci ve fizik pro-fesörü, otantik ilim insanı merhum Stephen Hawking (1942-2018), Royal Society of London(1961) Üniver-sitesi’nin arması⁽⁵⁾na, -kuruluş anısı olarak- yazdırdığı diğer ikinci bir “motto”yla noktalayalım.

     İlk motto: “Kendi öz-gür aklını kullanma cesaretini göster!”

     Siz siz olunuz; “kendi öz-gür aklınızı, bir başkasının kılavuzluğuna sakın ola teslim etmeyiniz! Zira bu, “kendi suçu” ile düşmüş olduğu bir “ergin olmama” durumudur! Varınız, “kendi öz-gür aklınızla mükerre-ren hata yapsanız bile kendi öz-gür aklınızı ne, terk ediniz ve ne de, ihmâl ediniz; asla…!  Zira bu, başkası-nın akıl vermesiyle ve/veya başkasına aklınızı “ipotek-rehin” ederek yapacağınız isabetli işlerden daha evladır! Değil mi ki “Hep denedin,/hep yenildin!/Olsun./Gene dene,/gene yenil!/Daha iyi yenil(Ever tried, ever failed. Try again, fail again. Fail better)…!”⁽⁶⁾ der, İrlandalı  ünlü romancı, oyun-öykü yazarı, tiyatro yönetmeni, şâ-ir ve edebî çevirmen, Samuel Barclay Beckett (1906-1989); bence bu türü daha makbȗl…!

     Diğer ikinci motto: Aman ha, “Nullius in Verba”^(*)…! “Kimsenin sözlerine inanmayın!” Diğer bir okuyuş-la; “herkesin sözüne inanma!” Bu söz, “üniversitenin mottosu” yani, bir “şiârı(belgisi)” olup bir bakıma, “hiç kimsenin hipnozu altında kalmayın!” demektir.

     ^(*)[Nullius in Verba: Evet, bu Latince motto’nun İngilizcesi; “on the words of no one!” veya “on the words of no mas-ter!” olup, “dont take anyone’s word for it!” şeklinde de tercüme edilmesi mümkündür. Özlüce: Yani, “denemeden, sına-madan, üzerinde düşünmeden, hiçbir kimsenin, hangi yetkili olursa olsun, dediğini doğrudan kabul etmeyin ve inan-mayın!” anlamına geliyor. Burada özellikle de ima edilen şey, “deney ve verilerle(data) desteklenmeyen açıklamaların kabul edilmemesi!”⁽⁷⁾dir. Aslında “Nullius in verba” ibaresi, şâir Horace (M.Ö. 63- M.Ö. 27)’ın (ki tam adı, Quintus Horatius Flaccus’tur) Roma İmparatoru Augustus döneminde, MÖ 65-8 yıllarında yazdığı “Birinci Mektup”tan alınmıştır! (13-15. dizeler): “Ac ne forte roges quo me duce, quo lare tuter, NULLIUS addictus iurare IN VERBA magistri, quo me cumque rapit tempestas, deferor hospes.” (from the “First Epistle”)⁽⁸⁾ Türkçe çevirisi şöyle: “Bana ‘hangi önderi, hangi üstadı, hangi fikir akımını izliyorsun?’ diye soracak olursanız, [derim ki] Ben kendimi hiçbir ustanın sözüne, düsturuna, hazır reçetesine bağlı olmadan, fırtınaya bırakmışım!”].

     “Kompakt(özlüce)” bir formda ifade edersek sözün özü, “söylenenlerin doğruluğu araştırılmalı, kaynağı-na inilmeli, uygulama limitleri ve geçerli kılan kriter ve kanıtlar elde edilip, sonra benimsenmelidir!”

    Bu vesileyle “ne, erkenden ölmüş ve ne de, erkenden delirmiş” olursunuz...! Buna karşın, “erken yaşta ergenlikten kurtulup ergin” olursunuz! Evet, evet “kırkı”ndan sonra mîlâd bana da, kuşkusuz sizlere de uyar; benden hatırlatıp uyarması, ve’s-Selâm...!

     Ne yazık, erken(-erginlik öncesi) yaşta ölenlere…!

     Ne yazık, erken(-erginlik öncesi) yaşta delirenlere…!

     Ne mutlu, erken yaşta ergenlikten kurtulup ergin olabilenlere…!

     ⁽¹⁾ Bkz. CÜNDİOĞLU, Dücane; https://twitter.com/ducane/status/531866640674467842?lang=tr & https://twitter.com/ ducane/status/1091696159201132546. (Erişim Tarihi: 04.01.2021).

     ⁽²⁾ Bkz. SOKRATES; https://www.meshursozler.com/oku/27554-maddi-hayat-bir-derttir-ve-yalandir-bu-yuzden-maddi-hayatin-yok-edilmesi-bir-mutluluktur-ve-biz-bunu.html & https://www.alintisoz.com/sozler/sokrates:-madd%C3%AE-hayat-bir-derttir-ve-yaland%C4%B1r-bu-y%C3%BCzden/80331.(Erişim Tarihi: 04.01.2021).

     ⁽³⁾ Bkz. SCHOPENHAUER, Arthur; https://www.meshursozler.com/oku/27555-hayat-olmasi-gereken-bir-seydir-ama-bir-derttir-hiclige-gecis-ise-hayattaki-tek-mutluluktur.html & https://ozlusozler.com/arthur-schopenhauer-sozleri/. (Erişim Tarihi: 04.01.2021).

     ⁽⁴⁾ Bkz. BUDA, Gotama; https://www.gazette.com.tr/Yazi/can-ugurates/yasam-uzerine-9783 & https://issuu.com/ciha-neyri/docs/lev_nikolayevic_tolstoy_-_hz._muhammed. & https://1000kitap.com/edebiyat-mutluluktur--7075/alintilar?s= en- eskiler. Bu arada değerli yazın arkadaşım Zafer Özer’in 04.01.2021 tarihli, “İnsan Olmak Ve Anlam Problemi” adlı makâle-sini de öneririm. Bkz. https://www.kamudanhaber.net/insan-olmak-ve-anlam-problemi-makale,4079.html. (Erişim Tarihi: 04.01.2021).

     ⁽⁵⁾ Bkz. https://en.wikipedia.org/wiki/File:RoyalSocCOA20040420CopyrightKaihsuTai.jpg. (Erişim Tarihi: 04.01.2021).

     ⁽⁶⁾ Bkz. BECKETT, Samuel Barclay; https://tr.wikiquote.org/wiki/Samuel_Beckett & https://tr.pinterest.com/pin/801 922277370454197/ & https://youreads.net/baslik/samuel-beckett--8505&go=begeni&p=0. (Erişim Tarihi: 04.01.2021). 

     ⁽⁷⁾ Geniş bilgi için bkz. http://www.royalsoc.ac.uk/page.asp?id=6186 ve linklerine. (Erişim Tarihi: 04.01.2021).

     ⁽⁸⁾ Geniş bilgi için bkz. GROTON, Anne; “A professor of classics at St. Olaf College”, http://sunsite.utk.edu/math_ archives/ & http/hypermail/historia/oct99/0163.html. (Erişim Tarihi: 04.01.2021).

    Zeki Coşkunsu